Fobi Nedir?

Dışarıdan gelen veya gelebilecek tehlikelere karşı verilen duygusal ağırlıklı tepkilere 

korku

 denir. İnsanlar, tarih boyunca birçok korkuyla yüzleşmek durumunda kalmıştır. Fobiler de hissedilen bu korkuların bir türüdür. Fobide, bir durum ya da olaya karşı duyulan korkunun bireyin günlük yaşamını olumsuz olarak etkiler. Kişi korkunun aşırı olduğunun farkındadır ancak yine de korkulan nesne ya da durumdan kaçınmak için çok büyük çaba harcar.

Fobileri olan kişiler korku duydukları canlı, olay ya da nesne ile karşı karşıya kaldıklarında kalp çarpıntısı, terleme, nefes alamama, titreme, baş dönmesi gibi panik atak benzeri tepkiler verirler.

Birçok fobi çeşidi bulunmaktadır. Hemen hemen her korkunun önüne fobi kelimesini ekleyerek o korkuyu fobi olarak tanımlamak mümkündür. Fobiler en yaygın bilinen agorafobi (dışarı çıkma korkusu), klastrofobi (kapalı yerlerden korkma), akrofobi (yükseklik korkusu) ve sosyal fobidir. Bunların dışında uçma, yılan, kedi, iğne, kan ve köpek gibi bir çok belirli bir nesne ya da durumdan kaynaklanan özgül fobiler vardır.

Fobiler Nasıl Oluşur?

Fobiler üç farklı şekilde oluşabilmektedir. Bunlar:

  1. Yaşadığımız kötü olaylar, olumsuz durumlar yaşadığımız mekanlar veya bir canlı ile korku duyacağımız bir durumun içinde kalmamız fobi oluşumuna sebep olabilir. Bu fobiler neden-sonuç ilişkisine bağlıdır. Örneğin bozuk bir asansörde kalmış birinin asansör fobisi olması ya da kapalı alan fobisinin ortaya çıkması ve asansöre binmekten kaçınması gibi durumlar olabilir.
  2. Fobilerin bir diğer oluşma şekli de bizi üzen, sıkan durumların bir fobi şeklinde kendini dışa vurmasıdır. Bu tür oluşum gösteren fobilerin yaşanılan olayla hiçbir bağlantısı olmayabilir. Örneğin kişinin bir yakınının ölmesi sonucu ortaya çıkan doktora gitme fobisi veya hastane fobisi gibi.
  3. Bir diğer fobi oluşmasının nedeni ise bulaşmadır. Bir grip ya da nezle gibi olmasa da korkularımızda bulaşıcıdır. Bir yakınınızın sahip olduğu bir zaman sonra sizin de fobiniz olabilir. Örneğin, annesinde köpek fobisi bulunan bir çocuğun da köpeklerden korkması gibi.

Fobiler Nasıl Tedavi Edilir?

Çeşitli fobiler bulunsa da günümüzde tüm fobilerin tedavisi mümkündür. Fobi tedavisinde en sık kullanılan ve en başarılı yöntem bilişsel davranışçı terapi modelidir. Bu terapi modelinde fobisi olan kişileri korku duydukları şeylere karşı duyarsızlaştırmak hedeflenir. Aynı zamanda nefes egzersizleri, gevşeme teknikleri ve sakıncalı olabilmekle birlikte taşırma (flooding) teknikleri fobilerin tedavisinde kullanılan yöntemlerdir.