Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Nedir?
Travma sonrası stres bozukluğu, artan kaygı düzeyi, travmayla ilişkili uyaranlardan kaçınma ve uyarılma düzeyinde artış gibi belirtilerin yer aldığı ciddi bir stresöre yönelik aşırı tepkileri içermektedir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Travma sonrası stres bozukluğunun belirtileri 4 gruba ayrılmıştır. Bunlar:
İstem dışı travmatik olayın yeniden deneyimlenmesi:
Kişinin olaya ilişkin tekrarlayıcı anıları olabilir ve kabuslar görebilir. Olayı anımsatan durum veya uyaranlardan yoğun düzeyde rahatsızlık duyabilir veya belirgin düzeyde fizyolojik tepkiler verebilir.
Olayla ilgili uyaranlardan kaçınma:
Bazı insanlar olayla ilgili anımsatıcı her şeyden kaçınabilir. Diğer insanlar ise travmayı düşünmekten kaçınır; bazıları olayla ilgili sadece parça parça anıları hatırlar. Bu belirtiler, olayları yeniden deneyimleme açısından çelişkili görünebilir. Birey olayı hatırlatan şeylerden kaçınsa da kullanılan stratejiler genelde başarısızlıkla sonuçlanır ve nihayetinde yeniden deneyimleme yaşanır.
Travma sonra diğer duygu durum ve bilişsel değişimler:
Bunlar arasında, olayın bazı önemli yönlerini hatırlayamama, ısrarcı olumsuz bilişler, olaya dair kendini veya başkalarını suçlama, çeşitli aktivitelere katılmaya yönelik ilginin azalması, diğer insanlardan uzaklaşma veya olumlu duyguları hissedememe yer alır.
Artan uyarılmışlık ve tepkisellik belirtileri:
Bu belirtiler arasında sinirlilik hali veya saldırgan davranışlar, kayıtsız veya kendine zarar verici davranışlar, uykuya dalmada veya uyanık kalmada zorluk, konsantrasyon sorunları, aşırı tetikte olma hali ve kolaylıkla ürkme hali yer alır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Travma sonrası stres bozukluğu kişinin hayatını, sosyal aktivitelerini, dünyayı algılayış şeklini etkileyen çeşitli alanlarda sorunlar yaşamasına neden olan ciddi bir durumdur. Bununla birlikte bilişsel davranışçı terapi, EMDR ve psikodinamik terapi gibi çeşitli tedavi yöntemlerinin bu hastalığın tedavisinde oldukça başarılı olduğu bilinmektedir. Travmatik bir olaydan her bireyin aynı ölçüde etkilenmediği göz önüne alındığında bireyin ihtiyaçlarına uygun olan tedavi planının hazırlanması gerekmektedir.